Świadoma moda. Z czego robione są materiały?
Branża tekstyliów to bardzo rozległa gałąź przemysłu, która zatrudnia wiele miliony pracowników i ubiera parę miliardów ludzi na świecie. Jednak, mimo że na co dzień nosimy na sobie tkaniny różnego rodzaju, to w większości niewiele o nich wiemy. Rozróżniamy z pewnością wełnę, bawełnę, kaszmir i wiemy, że ich wysoka zawartość w składzie gwarantuje dobrą jakość ubrania. Natomiast problemem jest głębsza znajomość tematu oraz świadomość, z czego powstają dane materiały. Najprostszy podział skupia się na źródle pochodzenia tkaniny: roślinnym lub zwierzęcym. Istnieją również tekstylia syntetyczne, którymi zajmiemy się w innym artykule.
Czerpiąc z natury. Tekstylia roślinne
Rośliny od tysiącleci służą człowiekowi do produkcji ubrań. Nasi przodkowie szybko zdali sobie sprawę, jak w prosty sposób pozyskać niezbędny materiał na ubrania, które będą funkcjonalne, ciepłe i łatwe do czyszczenia. Jedną z najważniejszych roślin jest bawełna, która w rejonach tropikalnych od wieków służy do wytwarzania ubrań. Zmieniła ona życie człowieka i do tej pory dostateczna około 70% surowca do tkanin. W XVII-wiecznej Europie był to bardzo pożądany i drogi towar, na który było stać tylko arystokrację. Ubrania z tego materiału nadal cieszą się uznaniem, gdyż w chłodne dni chronią przed zimnem, a w ciepłe zapewniają przewiewność. Materiał jest odporny na rozciąganie, wysoką temperaturę a przy tym nie uczula.
Inną rośliną wykorzystywaną do produkcji materiału jest len zwyczajny. To również jedna z pierwszych roślin, którą ludzie nauczyli się przetwarzać w tym celu. Len pochodzi ze wschodu, z regionu Żyznego Półksiężyca i obecnie już nie występuje dziko, ale jest hodowany. Podczas zbiorów łodygi wyrywa się razem z korzeniami, ponieważ włókna znajdują się na całej długości rośliny. Z różnych jej części tworzy się wiele rodzajów włókna o różnej charakterystyce i zastosowaniu. Na nasz kontynent len dotarł wraz z podbojami Rzymian. Znaczenie tego materiał spadło wraz z uprzemysłowieniem produkcji ubrań bawełnianych. Ceny lnu spadły i wykonane z niego odzienie przestało stanowić towar luksusowy.
Kolejną rośliną stosowaną do produkcji tekstyliów są konopie. Ich włókna uważa się za jeden z najbardziej wytrzymałych materiałów. Ubrania z konopi noszone były już przez starożytnych Greków i Egipcjan. Obecnie stosuje się je wszędzie tam, gdzie występuje duża wilgotność, ponieważ mają dużą odporność na procesy gnilne. Zaawansowane technologie włókiennicze spowodowały, że z konopi jesteśmy w stanie otrzymać delikatny materiał, który jest jednocześnie trwały. Warto wiedzieć, że ubrania wykonane z tej tkaniny będą nas przyjemnie chłodzić w upał, a zimą sprawią, że będzie nam ciepło. Dodatkowo ochronią przed działaniem promieni ultrafioletowych.
Czy dobre dla środowiska?
Niestety, wykorzystywanie roślin do produkcji odzieży ma negatywne skutki dla środowiska. Brak dbałości producentów prowadzi często do dewastacji natury. To zjawisko towarzyszy produkcji zarówno naturalnych, jak i sztucznych tekstyliów. Dzieje się tak, ponieważ do ich wytwarzania potrzebne są olbrzymie ilości zasobów naturalnych, energii i wody. Tak jak opisywałyśmy w poprzednim artykule, do wyprodukowania jednego kilograma bawełny potrzebne jest nawet 20 000 litrów wody. Do tego popularne rośliny, z których tworzy się materiały, nawożone są dużymi ilościami pestycydów, zanieczyszczającymi glebę i wody gruntowe. Maszyny wykorzystywane przy uprawie i zbiorach zużywają paliwo i emitują do atmosfery szkodliwe spaliny. Te wszystkie czynniki są przyczyną negatywnych efektów odbijających się na naturze.
Uprawy ekologiczne
Troska o zdrowie i środowisko naturalne nie powinno być tylko modą. Ekologiczne podejście do uprawy roślin i do produkowanych z nich tkanin to sposób, aby zadbać o naszą planetę i przyszłość kolejnych pokoleń. Aby mieć pewność, że materiały, z których wykonana jest nasza odzież, pochodzą z ekologicznych upraw, powinniśmy zwracać uwagę na to, czy posiadają odpowiednie certyfikaty. Najbardziej znane to Global Organic Textile Standard i OEKO TEX. Certyfikaty te oznaczają, że podczas produkcji dobro naszej planety nie zostało naruszone w żaden sposób. Świadoma konsumpcja wymaga wiedzy i czasu. Jednak zmiany klimatyczne i zanieczyszczenie środowiska, jakiego doświadczamy obecnie, nie pozostawiają nam wyboru.
Nie możemy być leniwi, musimy działać!